40% phụ nữ vô sinh có tổn thương lạc nội mạc tử cung

Có nhiều nguyên nhân gây vô sinh nữ nhưng khoảng 40% là do tổn thương lạc nội mạc tử cung (LNMTC). Tỷ lệ này ở mức cao vì việc điều trị LNMTC không dễ dàng và hầu hết bệnh nhân đến viện thăm khám khi đã ở giai đoạn muộn.

Theo PGS.TS Vương Tiến Hòa, BV Phụ sản Trung ương, LNMTC xuất hiện là do hiện tượng trào ngược máu kinh. Khi người bệnh hành kinh, các tế bào nội mạc tử cung bong ra và một số bị đẩy vào trong ổ bụng, qua ống dẫn trứng rồi vào đến những bộ phận khác như: bàng quang, buồng trứng, khoang bụng… Các biểu hiện của bệnh bao gồm: đau bụng kinh dữ dội, đau trong và sau khi giao hợp, kèm theo một số triệu chứng như mệt mỏi, buồn nôn… Bệnh càng phát hiện muộn thì  nguy cơ vô sinh cũng lớn hơn.

Một số cơ chế gây hiếm muộn của LNMTC được giải thích như sau:

• Gây dính, làm thay đổi cấu trúc giải phẫu học vùng chậu.
• Thay đổi các chức năng của phúc mạc và chất tiết của phúc mạc, ảnh hưởng đến tinh trùng, trứng, phôi và chức năng của vòi tử cung.

• Các thay đổi về miễn dịch ảnh hưởng đến khả năng chấp nhận của nội mạc tử cung và khả năng làm tổ của phôi.
• Có thể dẫn đến các rối loạn về nội tiết ảnh hưởng đến sự phát triển của noãn và sự phóng noãn.

Về điều trị, có thể lựa chọn điều trị nội khoa, ngoại khoa hoặc kết hợp tùy theo mức độ bệnh. Về điều trị nội khoa, có thể thông qua các thuốc hormone ngoại sinh làm thay đổi lượng hormone của cơ thể mà ức chế sự sinh trưởng hoặc làm cho mất lớp nội mạc tử cung bị lạc. Các loại thuốc điều trị như progestin liều cao, Danazol, đặc biệt là GnRH đồng vận hiện đang được sử dụng phổ biến nhưng tác dụng phụ lại khá nhiều như gây rối loạn kinh nguyệt, gây các triệu chứng giống mãn kinh (bốc hỏa, khô rát âm đạo…), đặc biệt khi dùng kéo dài còn gây loãng xương, giá thành khá đắt.